معرفی کلاس هنرهای سنتی مشهد

بخش های اصلی هنرهای دستی

در ادامه بخش های اصلی هنرهای سنتی ایران را برای شما بیان می کنیم

الف – هنرهای صناعی یا دستی

این هنر شامل هنرهایی است که در این مطلب برای شما بیان می کنیم.

• دست بافته های سنتی که شامل دست بافت های داری و دستگاهی می باشد.
• آثار فلزی که شامل ساخت آثار فلزی و تزیین آثار فلزی و آثار تلفیقی است.
• مینا نیز از جمله هنرهای صناعی می باشد که نقاشی مینا از معروف ترین آن ها می باشد.
• آثار سفالی نیز شامل ساخت سفال و تزیین سفال می باشد. که هنرمندان روی سفال را با نقش های زیبایی تزیین می کنند.
• آبگینه نیز شامل ساخت شیشه، تزیین شیشه می باشد. که هنرمندان بعد از شیشه گری شروع به تزیین آن می کنند.
• آثار چوبی نیز شامل تراش چوبی، برش چوبی، آثار تلفیقی و اتصال فاق و زبانه می باشد.
• سازسازی می تواند فلزی، چوبی، سفالی باشد.
• آثار سنگی نیز شامل تراش، برش، خراش و روش های تلفیقی است.
• رودوزی های سنتی نیز از جمله هنرهای صناعی است که شامل نخ کشی و رودوزی و آرایه دوزی و ترکیبی می باشد.
• چاپ های سنتی شامل چاپ روی پارچه و چاپ روی کاغذ می باشد.

ب –  معماری سنتی و هنرهای وابسته

معماری سنتی و هنرهای وابسته نیز شامل رنگ ریزی، گچ ریزی، دراندازی، نقش اندازی و سفت کاری می باشد.

ج – نمایشهای سنتی و آیینی

نمایش های سنتی و آیینی همان نقالی، نمایش عروسک، رقص های نمایشی، تقلید، خرده نمایش ها و مراسم آیین نمایشی می باشد.

د – موسیقی سنتی

موسیقی سنتی با استفاده از دستگاه های سنتی صورت می گیرد. که این دستگاه ها شامل تمبک، سه تار، کمانچه، نی، دف می باشد. که توسط افراد هنرمند نواخته می شود.

کاربرد هنرهای سنتی و صنایع دستی

هنرهای دستی و سنتی ایران و صنایع دستی تنوع بالایی دارند و به همین دلیل دارای کاربردهای زیادی نیز می باشند. که در این مطلب به برخی از آن ها اشاره خواهیم کرد.

• تزیین‌ نمای‌ بیرونی‌
• تزیین‌ فضاهای‌ ورودی‌
• تزیین‌ درونِ بنا
• تزیین فضای اتصال درون و بیرون بنا

تزیینات بیرونی نما باید به گونه ای باشند که در هنگام بارش باران و برف و رطوبت، کیفیت خود را از دست ندهد. از جمله این هنرها را می توان در محراب‌ و گنبدِ مسجد شیخ‌ لطف‌ الله‌ و گنبد مزار شاه‌ نعمت‌ اللّه‌ ولی‌ در ماهان كرمان‌، مسجد كبود تبریز و گنبد مسجد چهار باغ‌ اصفهان‌ دید.

انواع هنرهای دستی اصفهان

در ادامه تعدادی از هنرهای دستی اصفهان را بررسی میکنیم.

کاشی کاری

کاشی کاری یکی از مهم ترین ویژگی های هنرهای سنتی ایران می باشد. که در معماری مورد استفاده قرار می گیرد. کاشی هایی که استفاده می شود به رنگ های فیروزه ای، لاجوردی، سفید و سبز و طلایی می باشد. این رنگ های در هنرهای سنتی ایران مشترک می باشند. فضاهای بیرونی نما و برخی از بناهای مسکونی  و مذهبی با این کاشی کاری طراحی می شوند. علاوه بر این ها، آینه کاری و مشبک کاری آجری نیز در برخی از نماها مورد استفاده قرار می گیرد و از جمله هنرهای سنتی ایرانی ظریف به شمار می روند.

• گچ بری

ایرانیان از زمان های قدیم با گچ بری آشنا هستند و از گچ بیشتر استفاده می کنند. گچبری های کوه خواجه در جنوب شرقی ایران مربوط به تمدن اشکانی می باشد. در زمان های ساسانیان با گچ، مجسمه های حیوانات، گیاه و اشکال هندسی می ساختند. که به دلیل زیبایی مورد توجه قرار می گرفت. بعد از گسترش اسلام طرح های دیگری مانند اسلیمی و ختائی در تزیین های مساجد استفاده کردند. قبل از اینکه کاشی کاری رواج پیدا کند. گچ کاری از مهم ترین تزیینات در بناها و فضاهای مذهبی بود و از جمله  هنرهای سنتی ایران به شمار می رفت. برخی از محراب هایی که با گچ بری تزیین شده اند: محراب مسجد ملک کرمان، محراب مسجد زواره ‌محراب مسجد اولجایتو درمسجد جامع و محراب مسجد آقانور است. اساتیدی که در این هنر معروف هستند استاد رضا اعظمی و استاد حسن ریاحی می باشد.

از آثار استاد اعظمی می توان به محراب گچبری های هارونیه اشاره کرد. همچنین آثار استاد حسن ریاحی همان گچبری خانه های قدیمی زمان صفویان و قاجاریان می باشد.

مقرنس کاری

مقرنس کاری از انواع هنرهای سنتی ایرانی است که بیشتر در مساجد و مکان های مذهبی مورد استفاده قرار می گیرد. این هنر شبیه به لانه زنبور است و به شکل هندسی نیز در بازار موجود است. از مقرنس کاری در برخی از ساختمان ها نیز استفاده می کنند.

مقرنس ها از لحاظ شکل به 4 دسته مختلف تقسیم می شود.

1. مقرنس های جلو آمده

مصالح مقرنس های جلو آمده از خود بنا می باشد. در عین سادگی انتهای سطح های خارجی نمای بیرون را آرایش می دهند. همچنین مقاومت آن ها بالا می باشد.

2. مقرنس های روی هم قرار گرفته

علاوه بر مصالح به کار برده مانند گچ و آجر و سنگ، در سطح داخلی و خارجی مورد استفاده قرار می گیرد و روی هم قرار می گیرند. ثبات متوسطی نیز دارند.

3. مقرنس های معلق

مقرنس های معلق همانند منشورهای آهکی می باشند که در غارها آویزان هستند. که به سطوح مقعر داخل بناها موادی مانند گچ و سفال و کاشی می چسبانند. که دارای ثبات کمتری می باشد.

4. مقرنس های لانه زنبوری

این مقرنس ها همانند کندوهای لانه زنبوری هستند که روی هم قرار می گیرند و بیشتر شبیه به مقرنس های معلق می باشند.

مقرنس ها به طور کلی در دو قرن پنجم و ششم که همان دوران سلجوقیان می باشد، به تحول رسیده است. در بیشتر بناهای مقرنس زیبایی هایی دیده می شود. یکی از معروف ترین این نمونه، مسجد جامع اصفهان می باشد که گنبد آن از شاهکارهای معماری اسلامی می باشد که مقرنس کاری شده است.

هنرهای دستی و سنتی آذربایجان

آذربایجان سرزمین هنر است و هنرمندان زیادی را پرورانده است. استان آذربایجان شرقی از جمله کانون های صنایع دستی ایران به شمار می روند. که از جمله صنایع دستی و هنرهای سنتی تبریز انواع  فرش، قالیچه، جاجیم، ورنی، خورجین، گلیم، شال، گلیمچه، ظروف سفالی و سرامیک، اقسام سبد حصیری و ترکه ‌ای، پارچه ‌های پشمی‌ و ابریشمی، سوزن ‌دوزی، نقره ‌سازی، قلاب ‌بافی، حوله و پتو بافی، فرش بافی، کفاشی و کفش ‌دوزی و… می باشد. ما در این مطلب شما را با برخی از انواع هنرهای سنتی تبریز آشنا خواهیم کرد.

قالی ‌بافی

شهر تبریز در آذربایجان غربی از مراکز عمده قالی بافی ایران می باشد. بافتن قالی در آذربایجان از مهم ترین هنرهای سنتی ایرانی است که در شهرها و روستاهای آن مردم مشغول بافتن هستند. همچنین از مهم ترین اقلام صادراتی نیز به شمار می رود. هر ساله نیز تعداد زیادی از قالی با طرح ها و نقش های زیبایی بافته شده و بازار داخلی و خارجی عرضه می شود.

• گلیم بافی

گلیم بافی در زمان های قدیم به طریقه سنتی بافته می شد. گلیم مصرف خانگی دارد و به ندرت برای فروش بافته می شود. گلیم بافی امروزه بیشتر در شهرهای میانه، هشترود، و بخش خراجوی مراغه بافته می شود.

نقره سازی

صنعت نقره سازی از زمان های قدیم در تبریز رواج داشت. کارگاه های زیادی از نقره سازی در تبریز وجود دارد. که هنرمندان زیادی در آن فعالیت می کنند. اما امروزه به دلیل اینکه این نقره سازی دستی از بین رفته است صاحبان آن به کارهای دیگر مشغول شده اند.

سوزن‌ دوزی

سوزن دوزی از قدیم در تبریز رواج داشته است. اما بعد از مدتی علاقه افراد به این سوزن دوزی کمتر شد. سازمان صنایع دستی نیز تلاش فراوانی کرد تا دوباره این هنر رونق پیدا کند. در زمان گذشته در سوزن دوزی از ابریشم طبیعی استفاده می شد اما امروزه از ابریشم مصنوعی استفاده می کنند.

سبدبافی

سبدبافی از جمله هنرهای سنتی تبریز می باشد. که بیشتر برای حمل نان و میوه مورد استفاده قرار می گیرد. برای بافتن این سبدها از ترکه‌ های درخت قره آغاج، سنجد، به، آلبالو و بید استفاده می کنند. برای بافتن سبد در برخی از شهرهای تبریز مانند در مرند و روستاهای بناب و بهرام و کشکسرای از ساقه گندم استفاده می کنند.