امروزه اهمیت هوش هیجانی در مناسبات روزمره و ارتباطات شغلی بر کسی پوشیده نیست. در گذشته بسیاری از کارفرماها برای استخدام کارمندان خود به IQ که ضریب هوشی فرد هست توجه بیشتری داشتند اما اکنون و با مشخص شدن اهمیت ضریب هوش هیجانی، بسیاری از صاحبان مشاغل به دنبال افرادی هستند که صمن داشتن IO بالا، از هوش هیجانی خوبی نیز برخوردار باشند. ما در اینجا یکی از تست های ارزیابی شناختی که هوش هیجانی را اندازه می گیرد، یعنی”تست هوش هیجانی بار آن” را به شما معرفی خواهیم کرد.
تست هوش هیجانی
مدت زمان پاسخگویی: 20 دقیقه
هوش هیجانی خودت رو اندازه بگیر!
هوش هیجانی (EI) چیست؟
دنیل گلدمن معروف ترین تعریف از هوش هیجانی را ارائه داده است:
هوش هیجانی شامل تواناییهایی مثل انگیزه دادن به خود، پشتکار در شرایط دشواری و سرخوردگی، کنترل رفتارهای تکانشی ، به تأخیر انداختن خواستهها، تنظیم هیجانات، جلوگیری از غلبهی استرس بر قدرت فکر کردن، همدلی با دیگران و امیدواری است.
به طور کلی هوش هیجانی را می توان این گونه تعریف کرد:
هوش هیجانی Emotional intelligence (EI) و ضریب هوش هیجانی (EQ) ، توانایی تشخیص احساسات خود و دیگران، تشخیص و تمییز احساسات مختلف و نامگذاری مناسب برای آنها، استفاده از اطلاعات هیجانی و احساسی برای هدایت تفکر و رفتار، مدیریت و تنظیم احساسات برای انطباق با محیط یا رسیدن به اهداف است.
به عبارت دیگر، شخصی که EI بالایی دارد، سه مؤلفه هیجان را بهطور موفقیتآمیزی با یکدیگر تلفیق میکند: مؤلفه شناختی ، مؤلفه فیزیولوژیکی و مؤلفه رفتاری.
متخصصان علم مدیریت بر این باورند که رهبران و مدیرانی که هوش هیجانیِ بالاتری دارند، توان بیشتری برای هدایت سازمان تحت کنترلشان دارند. یافتههای جدید نشان میدهد کارکنانی که دارای وجدان کاری و مسئولیت پذیری بالایی هستند، اما فاقدِ هوش هیجانی و اجتماعی هستند، در مقایسه با کارمندان مشابهی که از هوش هیجانی بالایی برخوردارند، عملکرد ضعیفتری دارند.
این افراد در ارتباطات روزانه زندگی روزمره نیز موفق تر عمل می کنند. چرا که میتوانند عواطف خود و دیگران را کنترل کرده، بینِ پیامدهای مثبت و منفی عواطف تمایز گذارند و از اطلاعاتِ عاطفی برای راهنمایی فرایندِ تفکر و اقدامات شخصی استفاده کنند
از نکات قابلتوجه در هوش هیجانی، اکتسابی بودن و قابلیت آموزش داشتن و بهبود آن است.
خدمات ارزیابی شناختی و مشاوره تخصصی نیکارو پلاس:
پکیج ارزیابی شناختی و استعدادیابی کودکان و نوجوانان
پکیج ارزیابی شناختی و استعدادیابی بزرگسالان
تاریخچه تست هوش هیجانی بار آن
روون بار آن (Reuven Bar-On)، روانشناس و یکی از پیشگامان، نظریهپردازان و محققان هوش هیجانی است. او اولین فردی است که مفهوم ضریب هوش هیجانی (Emotional Quotient) یا (EQ) را برای سنجش شایستگیهای هیجانی – اجتماعی معرفی کرد.
اگرچه این واژه قبلا برای توصیف مواردی استفاده شده بود که با هوش هیجانی ارتباطی نداشتند، بار آن در رساله دکتری خود در سال ۱۹۸۵ روشی کمّی برای سنجش ضریب هوش هیجانی (EQ)، مانند سنجش نمره ضریب هوشی (IQ)، ابداع کرد که تست هوش هیجانی بار آن نام گرفت.
تست هوش هیجانی بار-آن (Bar-on Emotional Quotient Inventory) توسط روون بار-آن تهیه شده است و ویراست سال ۲۰۰۶ آن یکی از پرکاربردترین ابزارهای روانسنجی است. درواقع تست هوش هیجانی بار آن برای سنجش مجموعه قابلیتها، صلاحیتها و مهارتهای غیر شناختی در نظر گرفته شده است که بر توانایی شخص برای موفقیت در مقابله با نیازها و فشارهای محیطی تأثیر دارند.
دنبال کلاس میگردی؟
بهتر نیست قبلش توانمندیهات رو بشناسی!؟
سنجش تواناییهای ذهنی با استفاده از جدیدترین آزمونهای کامپیوتری و منطبق با استانداردهای جهانی توسط متخصصین روانشناس
*ویژه ۷ تا ۱۸ سال*
*برای مشاوره رایگان فرم را تکمیل کنید*
این مطلب را هم از دست ندهید:
معرفی تست هوش هیجانی بار آن
تست هوش هیجانی بار آن به بررسی 5 بُعد کلی شخصیت شما در پانزده مولفه هوش هیجانی یعنی خودآگاهی هیجانی، خودابرازی، استقلال، عزت نفس، خودشکوفایی، روابط بین فردی، مسئولیتپذیری اجتماعی، همدلی، قدرت حل مسئله، انعطافپذیری، واقعگرایی، تحمل فشار روانی، کنترل تکانش، شادمانی و خوشبینی میپردازد.
5 بعد کلی تست EQ بار آن:
- درون فردی : نشان دهنده مهارت ها ، توانایی ها و ظرفیت های درونی شماست
- بین فردی (برون فردی): نشان دهنده عملکرد و مهارت های بین فردی شماست
- مدیریت استرس: نشان دهنده توانایی مدیریت و مقابله موثر با تنش ، تنیدگی و استرس است
- سازگاری: نشان دهنده توانایی پاسخگویی موثر به ویژگی ها و نیازهای محیطی در موقعیت های مشکل آفرین در شماست.
- خلق و خوی عمومی: نشانه توانایی لذت بردن از زندگی و تداوم نگرش و خلق مثبت است
هر یک از پنج مولفه ذکرشده در بالا، شامل چند زیر مولفه هستند.
تست هوش هیجانی بار آن| مولفه درون فردی
خودآگاهی هیجانی:آگاهی و درک احساسات خود
این زیر مولفه در تست هوش هیجانی بار آن (Bar-On) ، به معنای توانایی آگاه بودن، شناسایی و درک احساسات خود و دیگران است. خود آگاهی هیجانی، توانایی شناسایی احساسات مختلف و تفاوت قائل شدن (تمییز دادن) بین آنهاست.
برای مثال درک اینکه الان من چه حسی دارم؟ ترسیده یا عصبانی هستم؟ معمولا افراد زیادی این دو هیجان را اشتباه درک میکنند. همچنین خود آگاهی هیجانی، به معنای این است که درک کنیم چرا الان این احساس را داریم و چه عواملی باعث به وجود آمدن این احساسات شدهاند.
کمبودهای جدی در این زمینه در یک اختلال عاطفی شناختهشده بهعنوان آلکسی تایمیا است که مربوط به بخش آسیبشناختی است؛ این افراد دشوار میدانند که چه احساسی دارند، چه چیزی باعث این احساسات شده است و تشخیص بین احساسات مختلف نیز برایشان سخت است
خودابرازگری (استدلال / بیان احساسات): داشتن بیان موثر برای ابراز خود و احساسات خود
این زیر مولفه در تست هوش هیجانی بار آن، به عنوان توانایی بیان موثر احساسات خود و به صورت کلی ابراز خود، تعریف میشود و بنیان آن بر خود آگاهی استوار است.
خود ابرازگری به معنای بیان موثر احساسات، عقاید، باورها، افکار و نیز دفاع از حق خود (به شیوه صحیح) هست و ارتباط نزدیکی با اعتماد به نفس، صراحت و جسارت فرد دارد.
افراد با خود ابرازی بالا، تحت تاثیر وکنترل دیگران نیستند، خجالتی و مطیع نیستند و احساسات شان را به طور مستقیم و بدون رفتارهای پرخاشگرانه ابراز میکنند. (مهارت جرأت ورزی خوبی دارند)
خود ابرازی و خود آگاهی هیجانی، دو فاکتور مهم و راهبردی در بین کلیه مدلهای مفهومی و روانسنجی در هوش هیجانی به شمار میآیند. به عبارت دیگر اینکه چطور احساسات خود را بروز بدهیم و خود را ابراز کنیم بستگی زیادی به این دارد که چقدر از خود و احساساتمان آگاهی داشته باشیم.
عزتنفس: درک دقیق از خود و احترام گذاشتن به خویشتن
این زیر مولفه در تست هوش هیجانی بار آن ( تست (EQ))، به عنوان توانایی فرد در نگاه به درون، درک و پذیرش خود، تعریف میشود.
احترام به خود، به معنی دوست داشتن خودمان با تمام نقاط قوت و نقاط ضعفی که داریم است و پذیرش خود به معنای پذیرش تمام ویژگیهای خوب و بد، نقاط قوت و نقاط ضعف و همچنین محدودیتها و امکانات ما میباشد.
این زیر مولفه، ارتباط مستقیمی با خودآگاهی دارد. عزت نفس ما، احساس امنیت، قدرت درونی، اعتماد به نفس و اتکای به خود را تحت تاثیر قرار می دهد.
استقلال: اتکای به خود و عدم وابستگی عاطفی به دیگران
این زیر مولفه از تست هوش هیجانی بار آن، به معنای اتکای به خود، عدم وابستگی عاطفی به دیگران و توانایی هدایت افکار و اعمال خود است. یعنی خودمان، هدایتگر افکار و اقداماتمان باشیم. افراد مستقل در برنامهریزی و تصمیمگیریهای مهم به خودشان اعتماد داشته و تکیه میکنند.
توانایی مستقل بودن به درجهی قدرت درونی ما، اعتمادبهنفس و همچنین میل به برآورده کردن انتظارات و تعهدات بدون اینکه وابسته به این انتظارات شویم، بستگی دارد.
این عامل برای موفقیت یک مدیر و رهبر ضروری است و همچنین در شغلهایی که نیاز به کار و تصمیم گیریهای فردی دارند، بسیار مهم است.
خودشکوفایی: تلاش برای دستیابی به اهداف شخصی و عملی کردن پتانسیل خود
این زیر مولفه در تست هوش هیجانی بار آن بهعنوان توانایی ما برای تعیین اهداف شخصی و طی کردن مسیر برای دستیابی به آنها برای عملیاتی نمودن پتانسیل ها و ظرفیت های بالقوهمان تعریف شده است.
اساساً خودشکوفایی، به میزان واقعی پتانسیل درونی ما مربوط میشود. تلاش برای تحقق بخشیدن به تواناییهای بالقوه شامل ایجاد فعالیتهای معنیدار و لذتبخش است.
خود شکوفایی یک فرایند مداوم است که تلاش میکند تا به حداکثر توسعه مهارتها و استعدادهایمان برسیم. این کار صرفاً «عملکرد» نیست، بلکه «عملکرد در بالاترین سطح» است.
علاوه بر این، هیجان در مورد علایق، انرژی و انگیزه ما برای ادامه آنهاست. این عامل، انرژی احساسیای را ایجاد میکند که به ما انگیزه میدهد تا بهترین کارمان را انجام دهیم.
تست هوش هیجانی بار آن|مؤلفه بین فردی
همدلی: آگاهی و درک احساسات دیگران
این زیر مولفه در تست هوش هیجانی بار آن ( تست EQ)، به معنای آگاهی و درک احساسات دیگران است. به این معنا که نسبت به چرایی و چگونگی احساسات دیگران، حساس باشیم.
طبق تعریف همدلی در تست هوش هیجانی ، افراد همدل، به دیگران اهمیت میدهند، علاقه و نگرانی خود را نسبت به آنها نشان میدهند و نسبت به دیگران، مهربان هستند. این فاکتور در آگاهی اجتماعی اهمیت دارد و نشان دهنده میزان مسئولیت و وفاداری عضو گروه است.
مسئولیتپذیری اجتماعی: توانایی همکاری با دیگران
این زیر مولفه در تست هوش هیجانی بار آن ( تست EQ)، به عنوان توانایی ما در همدردی کردن با گروههای اجتماعی، در میان دوستان، در محل کار و در جامعه تعریف شده است و به معنای همکاری کردن با دیگران بهصورت سازنده و مشارکتی است.
این فاکتور شامل این مورد است که ما حتی اگر شخصا از مساله ای نفع نمیبریم به شیوه ای مسئولانه درباره آن عمل کنیم. افرادی که از نظر اجتماعی خود را مسئول میدانند، بهعنوان افرادی با آگاهی اجتماعی و نگران برای دیگران دیده و شناخته میشوند که این حالتها خود را با تواناییِ به عهده گرفتن مسئولیتهای گروهی و اجتماعی نشان میدهد.مسئولیت اجتماعی با همدلی بسیار مرتبط است.
روابط بین فردی: توانایی برقراری ارتباط خوب و رضایت بخش با دیگران
این زیر مولفه در تست EQ بار آن، به معنای توانایی ما در برقراری و حفظ روابط رضایتبخش و متقابل است. رضایت متقابل به معنای روابط اجتماعی معنادار است که برای افراد درگیر در آن ارتباط، لذتبخش نیز است.
این مهارت پیشنیاز بسیاری از حرفهها مانند بازاریابی، فروش و خدمات به مشتری است. افرادی که روابط بین فردی ضعیفی دارند ، اغلب افرادی خجالتی و درونگرا هستند و معمولاً کار کردن با آنها و در کنار آنها ناخوشایند است
تست هوش هیجانی بار آن|مولفه مدیریت استرس:
تحمل فشار روانی: مدیریت موثر و سازنده هیجانات
این زیر مولفه در تست هوش هیجانی بار آن ( تست EQ)، به معنای مدیریت موثر و سازنده هیجانات است. در اصل تحمل فشار روانی، توانایی تحمل و مقابله با حوادث جانبی و موقعیتهای استرسزا میباشد؛ بدون اینکه مقابله با استرس، شما را از پا در بیاورد.
تحمل استرس به شدت با توانایی شناسایی، درک و کنترل احساسات و همچنین با توانایی مقابله با تحمیلهای زیست محیطی، برای تأثیرگذاری بر وقایع استرسزا و بهبود فوری وضعیت، در ارتباط است.
مدیریت استرس بخش مهمی از هوش هیجانی و یک صفت ضروری برای رهبری است و رهبران توانا در مقابله با استرس، یک دارایی ارزشمند برای هر تیم و سازمان محسوب میگردند.
هنگامیکه همه چیز دشوار میشود، این افراد تمایل دارند که وضعیت را کنترل کنند و وضعیت بحرانی ایجادشده را به خوبی مدیریت می کنند.
کنترل تکانش: کنترل موثر و سازنده هیجانات
این زیر مولفه در تست هوش هیجانی بار آن ( تست EQ)، توانایی به تاخیر انداختن یا مقاومت در برابر واکنش نشان دادن است؛ به این معنا که در شرایط چالش برانگیز، آرامش خود را حفظ کنیم و بر هیجانات خود، کنترل داشته باشیم.
کنترل تکانش به عنوان یک عنصر مهم در توانایی رهبری، مذاکره و حل منازعات است. مشکلات مربوط به این حوزه معمولاً کاملاً واضح و همینطور مخرب هستند. افرادی که کنترل تکانش پایینی دارند اغلب با تحمل کم در برابر احساس عصبانیت، تحریکپذیری، مشکلات کنترل خشم، سوءاستفاده، از دست دادن کنترل خود و رفتار انفجاری و غیرقابلپیشبینی ظاهر میشوند. این یک عامل کلیدی برای «هدایت کردن» در رهبری است.
تست هوش هیجانی Bar-on|مولفه سازگاری:
واقعگرایی: سنجش احساسات و افکار با واقعیت خارجی
این زیر مولفه در تست هوش هیجانیBar-on ، توانایی ما برای در نظر گرفتن واقعیت به عنوان ارزیابی آنچه که در آنچه در درون تجربه میکنیم و آنچه در بیرون رخ میدهد، توصیف می شود.
ارزیابی واقعیت شامل بررسی و تنظیم وضعیت حاضر، تلاش برای نگهداشتن همه چیز در منظر صحیح و تجربه چیزها همانطور که هستند (بدون آنکه بیش از حد درباره آن ها رؤیاپردازی کنیم)، می باشد. به عبارت دیگر، ارزیابی واقعیت این است که توانایی دقیق و واقعگرایانه «سنجیدن» وضعیت حاضر را داشته باشیم.
جنبه مهم این زیر مولفه هوش هیجانی، میزان وضوح درک ما زمان کنار آمدن با شرایط و ارزیابی موقعیتها، است؛ یعنی میزان تمرکز ما حین بررسی راههای مقابله با موقعیتهای مختلف.
اختلالات روانپزشکی شدید، مانند روانپریشی، با کمبودهای شدید در این مؤلفه هوش در ارتباط است.
انعطافپذیری: سازگار کردن و تطبیق افکار و احساسات در موقعیتهای جدید
این زیر مولفه در تست هوش هیجانی بار آن ( تست EQ)، توانایی تطبیق و سازگاری احساسات، افکار و رفتارهای ما در برابر شرایط و موقعیتهای جدید است؛ در واقع توانایی ما در مواجهه با موقعیتهای ناآشنا و غیرقابل پیشبینی
ویژگیهای افراد انعطاف پذیر:
– چابکاند و قادر به واکنش در برابر تغییرات هستند.
– زمانی که شواهد نشان می دهند که آنها درباره موضوعی اشتباه میکنند، نظرشان را تغییر میدهند.
– نسبت به ایدهها و روشهای مختلف انجام هر کاری، ذهنی باز دارند و میتوانند در برابر آنها، شکیبا باشند.
– آنها با شروع کار جدید و تغییر شرایط مشکلی ندارند.
این زیرمولفه در رهبری و مدیریت اهمییت جدی دارد و علاوه بر شایستگیهای مدیریتی در حل تعارضات و مذاکره با افراد و شرکتهای گوناگون، هم نقش دارد.
افرادی که نمره پایینی در این مولفه از تست هوش هیجانی بار آن کسب میکنند، افراد سرسختی هستند که در تفکرات و رفتار خود، مقاومت زیادی را نشان میدهند. کمبود انعطاف پذیری مدیر یک سازمان نیز، میتواند تهدیدی جدی برای بقای آن سازمان، باشد.
حل مسئله: حل مسائل و مشکلات فردی و بین فردی
مهارت حل مسئله در تست هوش هیجانی بار آن شامل تشخیص مسئله و احساس اعتماد به نفس و نیز انگیزه برای حل آن، درک و تعریف مسئله و نیز جمعآوری اطلاعات مربوط به آن، ارائه راه حلهای متفاوت تا حد ممکن، اجرای یکی از راه حلها بعد از سبک و سنگین کردن جنبههای مثبت و منفی آن راه حل است.
تست هوش هیجانی بارآن|مولفه خلق و خوی عمومی
خوشبینی: مثبت اندیشی و دیدن نیمه پر لیوان
این زیر مولفه در تست هوش هیجانی بارآن ( تست EQ)، بهعنوان توانایی ما برای حفظ نگرش مثبت و امیدوارانه به زندگی حتی در مواجهه با ناسازگاری ها تعریف شده است. این عامل نشاندهنده یک رویکرد مثبت برای زندگی روزمره و یک عامل انگیزشی بسیار مهم در هر کاری است که انجام میدهیم.
شادمانی: احساس رضایت از خود، دیگران و به طور کلی زندگی
مولفه شادمانی در تست هوش هیجانی بار آن ( تست EQ)، احساس رضایت ما از خود، دیگران و به طور کلی، زندگی است. افراد شاد اغلب در محیط کاری و نیز در اوقات فراغت، احساس خوبی دارند و از فرصتهای ساده برای لذت بردن از زندگی استفاده میکنند.
برخی از نظریه پردازان و محققان، فاکتور شادمانی در تست هوش هیجانی بارآن را جزو مولفههای هوش هیجانی در نظر نمیگیرند؛ اما این مولفه، در ایجاد انگیزه و نیز خدمت به برخی مولفههای دیگر هوش هیجانی، نظیر خوشبینی و خودشکوفایی، نقش مهمی ایفا می کند.
شادی به همراه مولفههای خودشکوفایی و خوشبینی در تست هوش هیجانی بار آن ، انگیزه و انرژی لازم برای دیگر مولفههای هوش هیجانی را فراهم می کند. ناتوانی در تجربه شادمانی و داشتن احساس مثبت به زندگی، نشاندهنده نارضایتی و تمایلات افسردگی افراد است.