پرسشنامه شخصیت گری ویلسون

سنجش شخصیت همواره موردتوجه روانشناسان و ارزیاب‌های مختلف در زمینه‌های شغلی، ازدواج، سلامت‌روان و غیره بوده است. ازاین‌رو روانشناسان زیادی سعی کردند به بررسی ابعاد مختلف شخصیت بپردازند. ابزارهای مختلفی برای سنجش ابعاد مختلفی از شخصیت انسان طراحی‌شده است که در این مقاله قصد داریم به بررسی یکی از این ابزارها بپردازیم. 

پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ) چیست؟

پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ) یک پرسشنامه شخصیت سنج  از نوع آزمون‌های فردی در گروه سنی بزرگسال بوده و همچنین جزء پرسشنامه‌های خودارزیابی است که توسط ویلسون، بارت و گری در سال 1989 طراحی شد.  این پرسشنامه دارای ۶ مولفه نظری است که عبارت‌اند از:

1. روی آوردن
2. اجتناب فعال
3. اجتناب منفعل
4. خاموشی
5. جنگ
6. گریز

تست شخصیت گری-ویلسون (GWPQ) دارای 120 سؤال است که پاسخ به هر یک از آن‌ها به‌صورت بله، خیر یا نمی‌دانم است.

پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ) چه ویژگی‌هایی دارد؟

پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ) دارای ویژگی‌های روان‌سنجی خوبی است. این پرسشنامه دارای ثبات درونی و روایی خوبی است. همچنین با سایر ابزارهای ارزیابی شخصیت مانند پرسشنامه شخصیتی آیزنک (NEO-PI-R) همبستگی خوبی دارد. برخی از مهمترین ویژگی‌های تست گری-ویلسون (GWPQ) شامل موارد ذیل است:

• ثبات درونی: ثبات درونی نشان می‌دهد که نمرات پرسشنامه در طول زمان پایدار هستند. پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ)  دارای ثبات درونی خوبی است. مطالعات نشان داده‌اند که نمرات در طول زمان پایدار هستند.
• روایی: روایی نشان می‌دهد که پرسشنامه به آنچه ادعا می‌کند اندازه‌گیری می‌کند، اندازه‌گیری می‌کند. پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ) دارای روایی خوبی است. مطالعات نشان داده‌اند که نمرات با رفتارهای واقعی افراد مطابقت دارند.
• همبستگی: همبستگی نشان می‌دهد که پرسشنامه با سایر ابزارهای ارزیابی شخصیت مرتبط است. پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ) با سایر ابزارهای ارزیابی شخصیت مانند پرسشنامه شخصیتی آیزنک (NEO-PI-R) همبستگی خوبی دارد. این نشان می‌دهد که این پرسشنامه ابزاری معتبر برای ارزیابی شخصیت است.

کاربردهای پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ)

کاربرد اصلی این پرسشنامه در روانشناسی برای شناسایی و ارزیابی الگوهای رفتاری و شخصیتی افراد است. این ابزار به روانشناسان کمک می‌کند تا بهتر بتوانند رفتارها و واکنش‌های افراد را در موقعیت‌های مختلف پیش‌بینی و تحلیل کنند. به طور کل، پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ) می‌تواند برای اهداف مختلفی استفاده شود، ازجمله:

• تحقیقات شخصیت: می‌تواند برای بررسی نظریه‌های شخصیت و روابط بین شخصیت و سایر متغیرها مانند سلامت روان و عملکرد تحصیلی استفاده شود.
• تشخیص بالینی: می‌تواند برای ارزیابی افراد مبتلابه اختلالات روانی مانند اختلال اضطراب فراگیر (GAD) و اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) استفاده شود.
• پیشگیری از اختلالات روانی: می‌تواند برای شناسایی افراد در معرض خطر ابتلا به اختلالات روانی استفاده شود.
• بهبود عملکرد: می‌تواند برای بهبود عملکرد در زمینه‌های مختلف مانند کار، تحصیل و ورزش استفاده شود.

سه اصل مهم پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ)

پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ) بر اساس نظریه حساسیت به تقویت (RST) گری است که بر سه سیستم انگیزشی اولیه یا دو سیستم مغزی پایه و سیستم جنگ‌وگریز وجود دارد که رفتار و هیجان را کنترل می‌کند:

1. سیستم آزارنده یا سیستم بازدارنده رفتار (BIS): این سیستم توسط محرک شرطی شده همراه با تنبیه یا در خاتمه پاداش فعال می‌شود و منجر به رفتار اجتنابی می‌شود.
2. سیستم محرک رفتار یا سیستم نزدیک شدن رفتار (BAS): این سیستم توسط محرک شرطی شده همراه با پاداش فعال می‌شود و منجر به رفتار نزدیک شونده می‌شود.
3. سیستم جنگ‌ و گریز (FFS): این سیستم توسط محرک شرطی شده همراه با تهدید فعال می‌شود و منجر به واکنش شدید می‌شود.

این سه سیستم می‌توانند برای درک بهتر رفتار و شخصیت افراد استفاده شوند. به‌عنوان مثال، افراد با نمره بالای BAS تمایل زیادی به دنبال کردن فرصت‌ها و تجربه چیزهای جدید دارند. افراد با نمره بالای BIS تمایل زیادی به اجتناب از موقعیت‌های منفی دارند. افراد با نمره بالای FFS تمایل زیادی به واکنش شدید به تهدیدات دارند.

پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ)، میزان فعالیت این سه سیستم را در افراد اندازه‌گیری می‌کند. همانطور که قبلا اشاره شد؛ این پرسشنامه دارای شش مؤلفه است که هرکدام از آن‌ها مربوط به یکی از سه سیستم فوق است:

جدول شماره 1: جایگاه مولفه های تست شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ) در سیستم

مقایسه پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ) دو فرم کوتاه و بلند

• مهم‌ترین تفاوت بین دو فرم پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ) در تعداد سؤالات است. فرم کوتاه دارای 28 سؤال است و فرم بلند دارای 120 سؤال است.
• فرم کوتاه پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ)  معمولاً برای اهداف تحقیقاتی استفاده می‌شود. این فرم سریع و آسان برای تکمیل است و به‌اندازه فرم بلند روایی و پایایی دارد.
• فرم بلند پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ)  معمولاً برای اهداف بالینی و کاربردی استفاده می‌شود. این فرم اطلاعات دقیق‌تری در مورد شخصیت افراد ارائه می‌دهد.

در اینجا جدولی از مقایسه بین دو فرم پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ) آورده شده است:

جدول شماره 2: مقایسه فرم کوتاه و بلند تست شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ)

مزایای پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ)

در ادامه به بررسی نقاط قوت پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ) می‌پردازیم:

1. دارای ثبات درونی و روایی خوبی است. این نشان می‌دهد که نمرات پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ) در طول زمان پایدار هستند و به آنچه ادعا می‌کند اندازه‌گیری می‌کند، اندازه‌گیری می‌کند.
2. شش مؤلفه شخصیتی را اندازه‌گیری می‌کند که می‌تواند برای درک بهتر رفتار و شخصیت افراد استفاده شود.
3. در دو فرم کوتاه و بلند موجود است. فرم کوتاه برای اهداف تحقیقاتی مناسب است و فرم بلند برای اهداف بالینی و کاربردی مناسب است.

معایب پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ)

هر آزمون در کنار قوت‌هایی که دارد ممکن است خلأهایی نیز داشته باشد در این بخش به بررسی نقاط ضعف پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ) خواهیم پرداخت:

1.  برخی از سؤالات پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ) ممکن است برای برخی افراد دشوار یا گیج‌کننده باشد. به‌عنوان‌ مثال، برخی از سؤالات ممکن است به افراد بگوید که چقدر از موقعیت‌های خاص لذت می‌برند.
2. فرم کوتاه پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ) ممکن است برای اهداف بالینی کافی نباشد. فرم بلند نیز اطلاعات دقیق‌تری در مورد شخصیت افراد ارائه می‌دهد.

تفسیر پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ)

برای نمره‌گذاری این آزمون برای هر سؤال، پاسخ‌دهنده باید میزان موافقت خود را با جمله‌ای که ارائه‌شده است، بر اساس پاسخ بله، خیر یا نمی‌دانم مشخص کند که نمره هر پاسخ بسته به شماره سؤال متفاوت است. برای موارد با علامت مثبت (+) نمره‌گذاری به این صورت است : بلی 2نمره، خیر 0 نمره و نمی‌دانم 1نمره همچنین برای موارد منفی (-) نمره‌گذاری به این صورت است: بلی 1نمره، خیر2نمره 

جدول شماره 3: شیوه تفسیر نتایج پرسشنامه گری - ویلسون

تفسیر نمرات به‌دست‌آمده از این آزمون نیز به شرح زیر است:

نمرات پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ) در یک مقیاس 100 نقطه‌ای قرار می‌گیرند. نمرات بالاتر نشان‌دهنده شدت بیشتر آن مؤلفه شخصیتی است.

به‌عنوان‌ مثال، نمره بالایی در مؤلفه روی‌آوری نشان می‌دهد که فرد تمایل زیادی به دنبال کردن فرصت‌ها و تجربه چیزهای جدید دارد. نمره بالایی در مؤلفه اجتناب فعال نشان می‌دهد که فرد تمایل زیادی به حذف یا اجتناب از موقعیت‌های منفی دارد.

جمع‌بندی:

پرسشنامه شخصیتی گری-ویلسون (GWPQ) یک ابزار اندازه‌گیری معتبر و روایی است که با استفاده از روش‌های مختلف، ازجمله تحلیل عاملی و اعتبار همگرا، اعتبار خود را نشان داده است. روایی این آزمون نیز با استفاده از روش‌های مختلف، ازجمله اعتبار پیش‌بینی کننده، روایی همگرا و روایی واگرا، تأییدشده است. 

این آزمون می‌تواند برای اهداف مختلفی ازجمله تحقیقات شخصیت، تشخیص بالینی، پیشگیری از اختلالات روانی و بهبود عملکرد استفاده شود. همچنین مانند هر ابزار اندازه‌گیری دیگری دارای محدودیت‌هایی است. این محدودیت‌ها خود گزارشی بودن این ابزار و تحت تأثیر سوگیری پاسخ‌دهنده بودن همچنین این پرسشنامه سه سیستم انگیزشی اصلی را اندازه‌گیری می‌کند و ممکن است برخی از جنبه‌های دیگر شخصیت را نادیده بگیرد. اما به‌طورکلی یک ابزار ارزشمند است که می‌تواند برای درک بهتر شخصیت افراد استفاده شود.