در مقاله قبل گفته شد که کلید طلایی حل معمای فرزندپروری موثر و لذتبخش «ایجاد و حفظ رابطه» است و به 7 عادت و رفتار پیوند دهنده و ایجاد کننده یک رابطه خوب و موثر و نگهدارنده رابطه های در حال فروپاشی ، اشاره شد.
اما برای نگهداری رابطه لازم است از انجام هفت رفتار یا عادت کشنده ی رابطه نیز اجتناب کنیم که عبارتند از:
- انتقاد: انتقاد شرایط و اصولی دارد. و به قول معروف هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد. انتقاد مداوم و با لحن ناخوشایند و در زمان نامناسب به ارتباطتان با فرزندتان آسیب می زند.
- تنبیه: همواره از تنبیه جسمی و روانی( تحقیر، توهین، تهدید و…) بپرهیزید. این ها بین شما و فرزندتان فاصله ایجاد کرده و ممکن است احساس خشم و تنفر را ایجاد می کند.
- تهدید: هیچ گاه فرزندتان را تهدید نکنید مخصوصا تهدیدی که عملی نیست یا تبعات زیانباری دارد. مثلا اگر فرزندتان دیروقت به خانه برگشته است اگر بگویید اگر این رفتارش تکرار شود دفعه دیگر از خانه بیرونش می کنید این تهدید شما هم رابطه تان را خراب کرده است و هم احتمالا منجر به مشاجره بین شما و نوجوانتان می شود و هم دفعه بعد که از ساعت مقرر برای حضور در خانه (حتی غیر عمد) بگذرد نوجوانتان ممکن است ترجیح دهد شب را بیرون از منزل بگذراند و در نتیجه در موقعیت به مراتب آسیب زننده تری قرار می گیرد. در حالی که شما میخواستید او را از این خطرها دور نگاه دارید.
- سرزنش: سرزنش این حس را منتقل می کند که من خوبم و تو بدی. اما یک رابطه خوب رابطه ای است که این احساس را در فرد ایجاد کند که “من خوبم و تو هم خوبی”. سرزنش کردن عزت نفس را از فرزندتان می گیرد. و همچنین نسبت به فرد سرزنشگر احساس خشم را ایجاد می کند.
- شکایت: اگر عادت دارید که مدام از فرزندتان شکایت کنید به مرور دیگر به سخن شما گوش نخواهد داد. شکایت مدوام ارزش حرف شما را از بین می برد.
- غرغر: غر زندن لذت بخش است و باعث تخلیه هیجانی ما می شود اما شنیدن آن عذاب آور است. بنابراین اگر فرزندتان رختخوابش را مرتب نمی کند و یا شلخته است و شما از کوره در رفته اید تکرار یک حرف شما به زبان های مختلف به صورت یک نفس مشکلی را حل نخواهد کرد و حتی احتمال دارد لجبازی فرزندتان را هم برانگیزد. بنابراین اگر رفتار ناخوشایندی را از نوجوانتان مشاهده کردید فقط در یک! جمله کوتاه آن را مطرح کنید. (من برای این کار اصطلاح بگو و در رو را بکار می برم)
- رشوه و باج دادن برای کنترل او: بهتر است فرق بین پاداش و رشوه را بدانید. پاداش بعد از انجام کار خوب به فرد داده می شود و اثر تقویت کنندگی دارد اما رشوه قبل از انجام یک کار به منظور تشویق فرد برای انجام رفتار مورد نظر صورت می گیرد. مثلا برای اینکه فرزندتان سوار موتور نشود به او اجازه بدهید با دوستی که قبلا ارتباط با او را غدغن کرده بودید بیرون برود.یا برای اینکه ظاهرش را به گونه ای درست نکند که مغایر با ارزشهای خانواده است برایش گوشی آیفون بخریم. هنگامی که ما رشوه می دهیم احتمال اینکه رفتار مطلوب در او شکل بگیرد کم است و همینطور ممکن است فرزندتان از حساسیت شما برای رسیدن به خواسته هایش سوء استفاده کند.
در ارتباط های خود همواره این پرسش را از خود داشته باشید ” که آیا این رفتار یا گفتار من به بهتر شدن رابطه ام کمک می کند؟” و بر اساس همین یک پرسش عمل کنید.
به میزانی که رفتارهای پیوند دهنده را در رابطه با فرزندان خود در پیش بگیرید و از رفتارهای تخریب کننده پرهیز کنید ارتباط خوب و موثری بین شما و فرزندتان شکل می گیرد. شما جزو افراد دوست داشتنی جهان ذهنی(دنیای کیفی) فرزند خود میشوید که رضایت و خشنودی شما برایش مهم میشود. آنگاه بدون حضور شما هم رفتارهایی خواهد داشت که مورد تایید و رضایت شماست. بنابراین اگر با نوجوان خود مشکل دارید و معتقدید که “فرزندتان به هیچ یک از شما پدر و مادر نرفته” و هر روز با هم سر ظاهر، رفتار و اخلاقش مشاجره دارید بهتر است در رفتار خودتان این هفت رفتار مخرب و پیوند دهنده را بررسی کنید. به چه میزان از رفتارهای مخرب را دارید؟ یا چقدر رفتارهای پیوند دهنده را به کار می برید؟
بکارگیری نکات گفته شده به بهبود رابطه شما با دیگران کمک خواهد کرد چه آن فرد همسر باشد یا فرزند و یا هر فرد دیگری .
