ماساژ آروماتراپی

استفاده از انواع رایحه ها در ماساژ، اصطلاحا ماساژ آروماتراپی نامیده می‌شود. هنگامی که رایحه ای خوش به مشام می رسد، احساس آرامش و سلامتی شگفت انگیزی به انسان دست می دهد و روح و جسم را جلا می بخشد. از لحاظ علمی هنگامی که عطری خوشایند به مشام می رسد، بین حس بویایی و مغز گره ای ایجاد می شود. این مورد تأثیر بسزایی بر خاطرات خوش گذشته می گذارند و ناخودآگاه آرامش عجیبی به سیستم بدن می بخشد.

مردم از گذشته های دور در بیشتر نقاط دنیا همچون چین، مصر باستان، هند و یونان، عصاره انواع گیاهان و روغن های طبیعی و خوش رایحه را برای ماساژ دادن بدن و بهبود سلامت روح و جسم به کار می بردند. امروزه ماساژ آروماتراپی با خواص درمانی بسیار فوق العاده ای که دارد بیش از دیگر ماساژها سر و صدا به پا کرده است و میان اقشار مختلف جوامع، محبوبیت زیادی یافته است.

به طور کلی ماساژ یکی از بهترین روش های برای کسب آرامش، رفع تنش ها و بهبود عملکرد ذهن به شمار می رود. در این میان برخی از سبک های ماساژ مثل آروماتراپی یا رایحه درمانی به صورت تخصصی بر روی سیستم عصبی افراد تاثیر می گذارند.

ماساژ آروماتراپی چیست؟

کلمه ی آروماتراپی از دو واژه ی آروما به معنای عطر یا بو و تراپی به معنای درمان یا معالجه تشکیل شده است. چون مواد اولیه تولید اسانس از گیاهان گرفته می شود، این علم در زیر شاخه گیاه درمانی قرار می گیرد و همراه درمان با گل می باشد. اصطلاح آروماتراپی، به معنای استفاده از روغن های معطر و خوشبو در درمان بیماری ها می باشد که یکی از درمانهای مکمل و معمولا در ترکیب با سایر درمانها به کار می رود.

ما خود به نوعی بهترین و مناسب ترین رایحه درمان برای خودمان هستیم. بعضی از رایحه ها موجب شادی ما می گردند. به عنوان مثال شامپویی را انتخاب میکنیم که رایحه ی خوشبو داشته باشد. بعضی از روغن های پایه سبب رفع خستگی ماهیچه ها میشوند و ما میتوانیم این روغن ها را در ترکیبات صابون ها ، شامپو ها، کرم های دست و صورت و لوسیون های ساخته شده در آزمایشگاه ها و کارخانجات بیابیم از این رو در هنگام استفاده از این محصولات ما به نوعی در حال تجربه رایحه درمانی هستیم . اگر چه این اعمال بسیار روزمره و کم اهمیت به شمار آیند.

برای مثال استشمام چند قطره از اوکالیپتوس در هنگام سرماخوردگی سبب باز شدن راه تنفس می شوند. یا نوجوانان برای برطرف کردن دانه های سرسیاه پوست از روغن درخت چای و ترکیبات حاوی این روغن استفاده می نمایند. تمامی این ها رایحه درمانی است. هنوز برخی از انسان ها تردید دارند که با استفاده موضعی از یک روغن پایه چگونه میتوان بیماری های درونی را درمان کرد با این وجود افرادی که رایحه درمانی را تجربه کرده اند همگی از تاثیرات بسیار سودمند آن سخن می گویند.

تاریخچه ماساژ آروماتراپی

آروماتراپی جزو ماساژ های شرقی به حساب می آید و قدمتی بیش از ۴۰۰۰ سال دارد و از گذشته های دور ساکنین چین، ژاپن و … از آن استفاده می کردند. ماساژ آروما تراپی نیز در بسیار از کشور های دنیا رایج بوده است و معمولا افراد ثروتمند به انجام این سبک می پرداختند.

ماساژ آروماتراپی چه فوایدی دارد؟

آروماتراپی درمانی مکمل است و نمی‌توان از آن به‌تنهایی برای درمان و بهبود بیماری‌ها و مشکلات سلامتی استفاده کرد. آروماتراپی تنها می‌تواند به درمان‌های معمول مشکلات مختلف سلامتی کمک کند. آروماتراپی موجب کاهش موارد زیر می‌شود:

• حالت تهوع
• درد و سوزش در بدن
• اضطراب، آشفتگی، استرس و افسردگی
• خستگی و بی خوابی
• دردهای عضلانی
• سردرد
• مشکلات گردش خون
• مشکلات قاعدگی
• مشکلات یائسگی
• آلوپسی (Alopecia یا طاسی منطقه‌ای) یا ریزش مو

بیشتر افراد از ماساژ آروماتراپی برای کسب آرامش روحی استفاده می کنند و می توان گفت که این سبک برای القای حس آرامش به بدن فوق العاده است. مهم‌ترین خواص و فواید ماساژ رایحه درمانی عبارتند از:

کاهش استرس با ماساژ

اگر شما نیز شغلی پر از استرس و اضطراب دارید و می خواهید حداقل برای یکبار هم که شده یک سبک ماساژ جدید را تجربه کنید ماساژ آروما برای شما بهترین گزینه است.

ماساژ آروماتراپی (Aromatherapy) می تواند حس آرامش را به بدن شما القا کند و شما را حداقل برای چند روز هم که شده در آرامش کامل فرو ببرد.

با توجه به تحقیق ها صورت گرفته توسط مرکز پزشکی دانشگاه مریلند این سبک ماساژ باعث کاهش اضطراب و آزاد شدن آندروفین در بدن می شود.

نکته : بهترین اسانس برای کاهش استرس و اظطراب رایحه ی گل رز، اسانس چوب صندل و رایحه ی وانیل می باشد.

تقویت ذهن با آروماتراپی

آروماتراپی علاوه بر افزایش گردش خون ، القای حس آرامش به بدن خواص تقویتی نیز دارد. رایحه های توت فرنگی، گل مریم و … برای تقویت مغز بسیار عالی هستند و به  افرادی که تمایل دارند ذهنی آزاد تر داشته باشند و راحت تر فکر کنند توصیه می شود.

درمان سردرد با ماساژ آروماتراپی

اگر شما نیز گاهی اوقات دچار سردرد می شوید یا سردرد بخشی ثابت زندگیتان است می توانید روی ماساژ آروماتراپی حساب باز کنید. افرادی که از سردرد رنج می برند ممکن است با ماساژ آروماتراپی تسکین پیدا کنند. بهترین اسانس ها برای درمان سردرد اسانس نخود فرنگی می باشد.

درمان سندروم پیش از قاعدگی یا PMS

سندرم پیش از قاعدگی در هر ماه میلیون ها خانوم را تحت تاثیر خود قرار می دهد و آنها را با مشکلاتی نظیر نفخ، خستگی و حساسیت و افزایش درد تحت تاثیر قرار می دهد. خوشبختانه PMS یا سندروم پیش از قاعدگی توسط ماساژ آروما قابل درمان می باشد.

بهترین روغن ها برای این مشکل روغن های توس و یاسمن می باشند.

می‌توان بعضی از انواع پسوریازیس (psoriasis، بیماری ها و مشکل پوستی مزمن خودایمنی) را با آروماتراپی درمان کرد، ولی درمورد نحوه‌ی استفاده از آن باید با فردی متخصص مشورت کنیم. برای مشکلات و بیماری های گوارشی می‌توان از روغن نعناع استفاده کرد، ولی هرگز نباید این روغن را به‌صورت خوراکی مصرف کنیم.

برای درد دندان و زخم‌های دهانی می‌توانیم از روغن گل میخک استفاده کنیم، ولی استفاده از این روغن باید صرفا به‌صورت موضعی باشد و از بلعیدن آن اجتناب کنیم. طرفداران آروماتراپی ادعا می‌کنند که این مشکلات سلامتی و طیف وسیعی از مشکلات سلامتی دیگر با آروماتراپی بهبود می‌یابند، ولی برای تمامِ مواردِ استفاده از آروماتراپی شواهد علمی وجود ندارد.

نکات مهم برای انجام ماساژ آروماتراپی

رعایت این نکات هنگام ماساژ آروتراپی الزامی است:

• با پزشک خود قبل از گرفتن این نوع ماساژ مشورت کنید. ماساژ آروماتراپی ممکن است بر روی برخی افراد با شرایط خاص سازگار نباشد.
• اسانس‌ ها، رایحه‌ ها و روغن‌ های گیاهی از طریق پوست جذب می‌شوند. بنابراین بهتر است مطمئن شوید که به عطر ها حساسیت ندارید.
• زنان باردار نیز قبل از ماساژ آروماتراپی حتما با پزشک زنان برای گرفتن این نوع ماساژ مشورت کنند.
• ماساژ نباید به طور مستقیم بر روی کبودی، زخم‌ های پوستی، پوست ملتهب، تومور، فتق شکم یا شکستگی انجام شود.
• قبل از ماساژ، وعده غذایی سنگین نخورید.
• زنانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه و یا سایر سرطانهای حساس به هورمون هستند، باید از روغن اسطوخودوس و روغن درخت چای که دارای اثرات استروژنی هستند، اجتناب کنند.
• افراد مبتلا به آسم، ممکن است استفاده از روغن های اسانس برای آنها محرک و باعث حمله شود.
• زنان باردار در سه ماهه اول بارداری خود باید از روغن های اسانس اجتناب کنند.
• افراد مبتلا به فشار خون بالا نیز باید از روغن های اسانس مانند رزماری اجتناب کنند، زیرا این روغن برای آنها باعث تحریک و بالا رفتن فشار خون خواهد شد.
• روغن های اسانس باعث تحریک پوست شما می شود، و این دلیل آن است که به شما توصیه می شود تا در هنگام استفاده بر روی پوست، آن را با یک روغن خنثی ترکیب کرده و سپس استفاده کنید.
  •  سایر عوارض جانبی نادر می تواند شامل سردرد، زخم پوستی و آسیب به عصب باشد. بدون راهنمایی از طرف مراقب بهداشت و سلامت خود، هرگز این روغن ها را نخورده و نیاشامید.
• با این حال که آروماتراپی نمی تواند بیماری ها را درمان کند، اما میتواند در کنار درمان شما قرار گرفته و نشانه های عوارض جانبی درمان را کاهش دهد.

روش های استفاده از آروماتراپی

معمولا در آروماتراپی از روغن‌های اسانسی به‌صورت استنشاق یا موضعی استفاده می‌شود.

استنشاق

در مکان‌هایی مانند حمام بخار، روغن اسانسی با استفاده از مخزن یا ظرف منتشرکننده یا اسپری در هوا منتشر می‌شود و ازطریق تنفس وارد بدن می‌شود. روغن‌های مورداستفاده در آروماتراپی علاوه‌بر داشتن بوی دلپذیر از خواص ضدعفونی‌کننده‌ی مجرای تنفسی، ضداحتقانی (برطرف کننده‌ی گرفتگی بینی و سینه) و روانی نیز برخوردار هستند.

استنشاق روغن‌های اسانسی موجب تحریک سیستم بویایی می‌شود. سیستم بویایی شامل بینی و بخشی از مغز است که با بویایی مرتبط است. مولکول‌هایی که وارد بینی یا دهان می‌شوند، به ریه‌ها رفته و از آنجا به سایر بخش‌های بدن می‌روند.

وقتی این مولکول‌ها به مغز می‌رسند، بر سیستم لیمبیک (یا دستگاه کناره‌ای، مجموعه‌ی پیچیده‌ای از سازه‌های عصبی که زیر مخ و در دو طرف نهنج (تالاموس) قرار دارد) اثر می‌گذارند. سیستم لیمبیک نیز با احساسات، ضربان قلب، فشار خون، تنفس، حافظه، استرس و تعادل هورمونی مرتبط است. به‌این‌ترتیب روغن‌های اسانسی می‌توانند اثری خفیف ولی کلی روی بدن بگذارند.

کاربردهای موضعی

روغن‌های ماساژ و محصولات حمام و مراقبت از پوست ازطریق پوست جذب می‌شوند. ماساژ دادن ناحیه‌ای که در آن از روغن اسانسی استفاده شده، موجب افزایش گردش خون و میزان جذب می‌شود. بعضی عقیده دارند قسمت‌هایی که در آنها غدد عرق و فولیکول‌های موی بیشتری وجود دارد (مانند سر یا کف دست‌ها) بیشتر روغن‌های اسانسی را جذب می‌کنند.

هرگز نباید از روغن‌های اسانسی به‌طور مستقیم روی پوست استفاده کنید و همیشه باید این روغن‌ها را با استفاده از روغن حامل، رقیق کنید. معمولا چند قطره روغن اسانسی با ۲۸ گرم روغن حامل ترکیب می‌شود. از معمول‌ترین روغن‌های حامل می‌توان به روغن بادام شیرین و روغن زیتون اشاره کرد.

همیشه پیش از استفاده از روغن اسانسی جدید، آزمایش آلرژی را انجام بدهید. برای انجام آزمایش آلرژی:

روغن اسانسی را با غلظتی دوبرابر غلظت موردنظرتان با روغن حامل ترکیب کنید.
ترکیب به‌دست آمده را به بخش کوچکی (به‌اندازه‌ی یک سکه) در زیر بازوی خود بمالید.

اگر پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد هیچ واکنش آلرژیکی مشاهده نکردید، می‌توانید از آن روغن استفاده کنید. البته بعضی گزارش داده‌اند که پس از بارها استفاده از روغن‌های اسانسی نسبت به آنها آلرژی پیدا کرده‌اند. اگر واکنش آلرژیک جدیدی را مشاهده کردید، باید فورا استفاده از روغن گیاهی را متوقف و از بوی آن نیز دوری کنید.

برای به‌دست آوردن غلظت ۰/۵ تا ۱ درصدی، ۳ تا ۶ قطره روغن اسانسی را با ۲۸ گرم روغن حامل ترکیب کنید و برای رسیدن به غلظت ۵ درصدی نیز ۳۰ قطره روغن اسانسی را با یک اونس روغن حامل مخلوط کنید. به‌طور کلی حداکثر غلظت بی‌خطر برای بزرگسالان، غلظت ۵ درصدی است.

خوردن یا بلعیدن روغن‌های اسانسی به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. اگر این روغن‌ها ازطریق دهان وارد بدن شوند می‌توانند به کبد یا کلیه‌ها آسیب برسانند. گاهی این روغن‌ها با سایر داروها تداخل پیدا می‌کنند یا در روده دچار تغییرات خاصی می‌شوند.