اینترنت از پیشرفته ترین دستاورد های اخیر بشر است که شبکه گسترده و بی حد و حصری از پیوندهای متعدد را در بر می گیرد و تاریخ ظهور آن به اواخر دهه 1920 و اوایل 1970 بر می گردد.اما گسترش اینترنت در یکی دو دهه اخیر اینترنت در ایران سرعت گرفت وگوشی تلفن همراه و اینترنت جزء لاینفک زندگی های ما شده اند. چه بخواهیم و چه نخواهیم این تکنولوژی در کنار فوایدی که دارد اثرات منفی ای هم روی زندگی ما داشته است. یکی از این اثرات منفی اعتیاد به اینترنت در نوجوانان است. در این مطلب قصد داریم درباره این مساله به طور مفصل صحبت کنیم.
اعتیاد به اینترنت چیست؟
اعتیاد به اینترنت نوعی اختلال کنترل تکانه است که به استفاده بیش از حد از اینترنت اطلاق می شود. به نحوی که این اعتیاد سایر فعالیت های اجتماعی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد و به افت عملکرد وی در حوزه های مختلف شغلی، تحصیلی، اجتماعی، حرفه ای، خانوداگی، اقتصادی و روان شناختی منجر می شود.
انواع اعتیاد به اینترنت
برخی از دانشمندان اعتیاد به اینترنت را به دو نوع خاص و تعمیم یافته تقسیم می کنند:
اعتیاد به اینترنت خاص: فرد در این نوع اعتیاد به زمینه های خاصی از اینترنت اعتیاد دارد ( مانند قمار، بازی های آنلاین، خرید، سایت های پرونوگرافی و …)
تعمیم یافته: شامل استفاده بسیار زیاد و کلی مانند هدر دادن ساعت های طولانی با آنلاین بودن، بدون آنکه فرد هدف مشخصی داشته باشد است.
برخی دیگر از متخصصان نیز اعتیاد به اینترنت را به موارد جزیی تری از جمله اعتیاد اعتیاد به فیس بوک یا اینستاگرام، اعتیاد به بازی های آنلاین و اتاق های گفتگو (چت) و یا اعتیاد جنسی به اینترنت تقسیم بندی کرده اند.
علایم اعتیاد به اینترنت
علایم اعتیاد به اینترنت عبارتند از:
- تحمل (نیاز به بالا بردن ساعات اینترنت به طور مرتب برای رسیدن به رضایت)
- علایم ترک هنگامی که فرد امکان استفاده از اینترنت را ندارد ( بیقراری، پرخاشگری، استرس و اضطراب)
- صرف وقت قابل توجه برای استفاده از اینترنت
- کاهش فعالیت های اجتماعی، تفریحی و شغلی در اثر استفاده از اینترنت (فرد ترجیح می دهد به جای فعالیت های دیگر وقت خود را در اینترنت بگذراند)
- تدوام استفاده از اینترنت با وجود آگاهی از اثرات منفی آن
- افت عملکرد یا کژکاری در حوزه های مختلف شغلی، تحصیلی، اجتماعی، حرفه ای، خانوداگی، اقتصادی و روان شناختی
علایم اعتیاد به اینترنت در نواجوانان
علایم اعتیاد به اینترنت در نوجوانان را با هم بررسی می کنیم. تحقیقات نشان می دهد استفاده از اینترنت در بین نوجوانان و جوانان بیشتر از سایر سنین است. در نتیجه می توان گفت اعتیاد اینترنتی در بین این قشر بسیار رایج تر از سایر قشرها است.
برخی از این علایم عبارتند از:
- علاقه یا وسواس زیادی در مصرف اینترنت دارد.
- اغلب در مورد موضوعات مربوط به وب سایتهای مورد علاقه اش یا موارد مشابه صحبت میکند یا به آنها فکر میکند.
- از اینترنت بیش از حد یا طور مشکل زایی (سایت های قمار یا غیر اخلاقی) استفاده می کند.
- سایتها و اپلیکیشن های مورد علاقه اش را اغلب اول صبح، کل روز و آخر شب قبل از خواب چک میکند.
- در هنگام قطع دسترسی با محدودیت اینترنت، تلفن های هئوشمند، تبلت یا لپتاپ دچار اضطراب، تحریک پذیری، بیقراری یا افسردگی می شود.
- مشکلات تحصیلی مانند افت نمرات، ننوشتن تکالیف، عقب ماندن از کلا، بی توجهی و عدم تمرکز یا خوابیدن در کلاس دارد.
- به سایر سرگرمیها یا فعالیتهایی که قبلاً از آنها لذت میبرد بی علاقه است و ترجیح میدهد وقت خود را در اینترنت بگذراند نه با دوستان، ورزشها و سرگرمیهای قبلی.
- در مورد زمان صرف شده در اینترنت دروغ گفته یا پنهان کاری می کند.
- از گروه همسالانش جدا شده و وقت کمی با آنها می گذراند.
- از اینترنت یا فضای مجازی به عنوان راه فرار از احساسات منفی.
- انجام ندادن مسئولیتهایی مانند کارهای مدرسه، کارهای خانه یا شغلش بخاطر گذراندن وقت در اینترنت.
- رعایت نکردن بهداشت شخصی.
- در الگوی خوردن یا خوابیدن نوجوان تغییر چشمگیر رخ داده است.
نکته: بسیاری از علائم اعتیاد به اینترنت با علائم سوءمصرف مواد همخوانی دارند
برای مشاهده بهترین مرکز مشاوره هر شهر بر روی دکمه مربوط به آن کلیک کنید.
علت اعتیاد به اینترنت در نواجوانان
اعتیاد به اینترنت و گوشی همراه مانند سایر اعتیاد ها یک پدیده چند عاملی است و نمی توان یک علت مشخص برای آن ذکر کرد.
بعضی تحقیقات و تصویربرداری های مغزی نشان داده اند بخش پیش پیشانی مغز در ایجاد اعتیاد به اینترنت نقش در نوجوانان نقش دارد. (درست مانند سایر اعتیادها)
همچنین بعضی از متخصصان معتقدند وقتی پیش زمینه های آسیب زایی مانند اضطراب اجتماعی، افسردگی، سوء مصرف مواد و… با تقویت کننده های رفتاری مانند جذابیت اینترنت و فضای مجازی و هیجان تجربه های جدید همراه می شود اعتیاد به اینترنت را تسریع می کند.
درمان اعتیاد به اینترنت در نوجوانان
درمان اعتیاد به اینترنت در نواجوانان تا حدودی مشابه بزرگسالان است جز آنکه والدین باید بر نحوه اجرای دستورالعمل ها نظارت داشته باشند.
با نوجوان صحبت کنید
لازم است با فرزندتان درباره استفاده زیاد او از اینترنت و تاثیری که بر عملکرد های او در زمینه های مختلف داشته است به طور کاملا صلح آمیزی گفتگو کنید. برای حرف های خود نشانه و مدرک بیاورید. می توانید نمرات، گزارش عملکرد تحصیلی در مورد معلم یا حرف های اعضای خانواده یا دوستانش را به عنوان دلیل ذکر کنید.
فراموش نکنید که قصد شما محکوم کردن نوجوان نیست بلکه تنها قرار است برای اینکه چرا نگران او هستید دلیل هایی بیاورید
با او توافق کنید
برای کم کردن ساعات استفاده از اینترنت و گوشی همراه ( یا هر ابزار دیگری که با آن به اینترنت وصل می شود) با او به توافق برسید.
مهم است که این توافق دو طرقه حاصل شود تا نوجوان همکاری لازم برای اجرای دستور العمل ها به منظور کاهش وابستگی به اینترنت را عملی کند.
این کاهش ساعات بهتر است بسته به ساعات استفاده از اینترنت از کم به زیاد باشد و به صورت تدریجی اتفاق بیفتد.
قطع کامل دسترسی به اینترنت بر خلاف سایر اعتیاد ها راه حل مناسبی نیست. کمک کنید نوجوان به ساعات استفاده توافقی پایبند بماند و روی رفتارش نظارت داشته باشید.
برای او جایگزین پیدا کنید.
سعی کنید فعالیت های جایگزینی برای او پیدا کنید تا بتواند دنیای بیرون را به همان اندازه جذاب کند. این موارد می تواند شامل مطالعه، رفتن به گردش و تفریح، گذراندن وقت با دوستان و آشنایان و اعضای خانواده، دیدن فیلم در خانه یا رفتن به سینما، انجام یک فعالیت ورزشی مورد علاقع نوجوان مثل فوتبال، تنیس، والیبال، پینت بال یا هر ورزش دیگری باشد.
از تشویق و تنبیه به منظور هدایت او در کم کردن استفاده از اینترنت استفاده کنید.
در صورتی که نوجوان به برنامه توافقی پایبند بود برایش پاداش هایی در نظر بگیرید. این پاداش ها می تواند شامل خرید لباس مورد علاقه، انجام فعالیتی که خیلی دوس دارد و موارد مشابه دیگر باشد.
روابط اجتماعی او را بیشتر کنید.
یکی از علل اعتیاد به اینترنت تنها بودن شخص و نداشتن مهارت های ارتباطی لازم است. ضمن بیشتر کردن روابط واقعی نوجوان سعی کنید با مراجعه به روان شناس مهارت هایی که ضعف در آنها باعث شده نوجوان در اینترنت و فضای مجازی احساس راحت تری داشته باشد را شناسایی و تقویت کنید.
به عنوان مثال ممکن است نوجوان نیاز تقویت مهارت های روابط بین فردی مانند صمیمت، جرات ورزی، ابراز وجود، اعتماد به نفس و موارد مشابه داشته باشد.
از روان شناس متخصص کمک بگیرید
فراموش نکنید که داریم از نوعی از اعتیاد صحبت می کنیم که سبب شناسی زیستی ای شبیه به سایر اعتیادها دارد. و ترک کردن آن در بسیاری از موارد از ترک کردن سوء مصرف مواد هم دشوارتر است.
نیاز است در این مسیر از افراد متخصص کمک بگیرید. در برخی از کشورهای توسعه یافته کلینیک های ترک اعتیاد اینترنتی وجود دارند و روان شناسان به طور تخصصی به کسانی که نیازمند کمک هستند یاری می رسانند.
چنین مراکزی حداقل تا موقع نگارش این محتوا وجود ندارد اما ممکن است برخی روان شناسان بالینی یا بالینی کودک بتوانند در این زمینه به شما کمک کنند.
سخن آخر
نوجوانی سنین حساسی است که در آن یک کودک در حال تبدیل شدن به یک بزرگسال بالغ است. این مرحله به خودی خود با چالش ها و بحران های زیادی همراه است. اعتیاد به اینترنت در نوجوانان چالشی دیگر بر چالش های قبلی افزوده است.
سهم خودتان را در پیدایش این مشکل فراموش نکنید. سعی کنید به اندزه خودتان برای حل این مشکل گام های درست و علمی بردارید و با راهنمایی گرفتن از متخصصین امر به فرزند دلبندتان کمک کنید.
لینک مرتبط :
آپارات نیکارو
مراکز مشاوره شهرها:
معرفی بهترین مرکز مشاوره تهران
معرفی مرکز مشاوره مشهد
معرفی بهترین مرکز مشاوره کرج
معرفی بهترین مرکز مشاوره شیراز
معرفی بهترین مرکز مشاوره بجنورد
معرفی بهترین مرکز مشاوره اصفهان
معرفی بهترین مرکز مشاوره رشت
معرفی بهترین مرکز مشاوره اهواز
معرفی بهترین مرکز مشاوره بوشهر
معرفی بهترین مرکز مشاوره زنجان
معرفی بهترین مرکز مشاوره تبریز
معرفی بهترین مرکز مشاوره ایلام
معرفی بهترین مرکز مشاوره بابل
معرفی بهترین مرکز مشاوره ساری
معرفی بهترین مرکز مشاوره قم
معرفی بهترین مرکز مشاوره همدان
معرفی بهترین مرکز مشاوره کرمانشاه
معرفی بهترین مرکز مشاوره کرمان