تاریخچه ساز ویولن:
ساز ویولن (Violon) یک ساز زهی آرشه ای میباشد که درواقع کوچکترین عضو خانواده سازهای زهی آرشه ای محسوب میشود.
برخی از افراد معتقدند تاریخچه ساز ویولن در اروپا به قرن 9 میلادی برمیگردد که در ابتدا بر روی بدنه این ساز یک حفره وجود داشته است که با گذشت زمان این ساز تغییر شکل پیدا کرده و آن حفره حذف شده و به جای آن سه سیم قرار گرفته اند.
در ابتدا ساز ویولن را به عنوان یک ساز Solo می شناختند و تنها در مجالس اشرافی و رسمی نواخته می شد، اما به مرور پس از گذشت زمان این ساز در مجالس عادی نیز نواخته شد.
ساز ویولن نخستین بار توسط فردی ایتالیایی به نام گاسپارو بروتولتی ساخته شد، به همین علت است که میگویند اصالت ساز ویولن به ایتالیا باز میگردد.
از شاگردان مشهور گاسپارو فردی به نام آآ ماتی بود که او هم پس از گاسپارو بهترین سازنده ویولن در جهان شناخته میشد.
یکی از شاگردان آآ ماتی فردی به نام آنتونیو استرادیواریوس که این شخص زیر نظر آآ ماتی پرورش یافت و پس از آآ ماتی آنتونیو بهترین سازنده ویولن در جهان شناخته می شد.
پس از ساخت این ساز تا مدت ها بعد، از ساز ویولن به عنوان سازی برای همراهی با سازهای دیگر استفاده میشد زیرا در آن زمان موسیقی دان ها به ضعفی در صدای سازهای بادی پی برده بوند و نیاز داشتند سازی با صدایی جدید با سازهای بادی همراه شود.
تا کنون بیشتر از سه قرن از ساخت اولین ویولن می گذرد اما هنوز فردی پیدا نشده که بتواند ویولنی با کیفیت صدا خوبی مانند ویولن های آنتونیو بسازد و یا حتی بتواند تغییری در ساختار این ساز ایجاد کند.
ساز ویولن از چه قسمت هایی تشکیل شده است؟
ساز ویولن از چندین بخش تشکیل شده است که در ادامه آنها را نام میبریم و به توضیح آنها میپردازیم.
آرشه:
کمانی چوبی شکل است که رشته های موی دم اسب در امتداد آن کشیده شده است و به دو سر آن وصل شده است.
گریف:
قسمتی است که نوازنده با انگشت خود سیم را به آن می چسباند تا طول سیم کوتاه تر شود و بتواند نت های مختلف را بنوازد. این قسمت از آبنوس ساخته شده و در طول دسته ویولن چسبیده و تا میانه جعبه ساز ادامه دارد. به دلیل مقاومت و استحکام بالا گریف، خرک و سیم گیر از چوب آبنوس ساخته می شود.
خرک:
این قطعه پلی میان سیم ها و جعبه طنینی محسوب می شود. وظیفه خرک نگه داشتن سیم ها با ارتفاعی خاص جهت حرکت بر روی جعبه طنینی و انتقال ارتعاشات سیم ها به آن.
در جعبه طنینی استوانه کوچکی تعبیه شده است که وظیفه انتقال ارتعاشات به صفحه زیرین ساز و جلوگیری از شکسته شدن صفحه بالایی ساز از فشار سیم ها و خرک میباشد.
جعبه طنینی (جعبه رزونانس):
جعبه ای است که از سه بخش تشکیل شده است.
این سه بخش شامل:
صفحه بالایی، صفحه پایینی و نوارهای دور میباشد.
دسته یا گردن:
دنباله چوب آبنوس تکیه سیم ها میباشد که در بالا آن محل قرارگیری انگشت نوازنده میباشد. نوازنده میتواند در تمام طول چوب آبنوس انگشت خود را قرار دهد.
انتهای دسته به جعبه کوک میرسد که درون این جعبه سیم ها به درون گوشی های کوک پیچیده می شوند.
سیم گیر:
از چوب آبنوس ساخته شده است و در بین خرک تا آخر تنه ویولن کشیده شده است و به کمک زهی از جنس پلاستیک یا روده یا با استفاده از سیم به دکمه ای که در قسمت پایین جدار تعبیه شده است بند می شود.
سیم ها:
سيم‌ها از جعبه كوچک شروع شده و در طول چوب آبنوس تكيه‌گاه سيم‌ها ادامه می یابد، از روي خرك عبور می کند و در سيم‌گير مهار مي‌شوند. سيم‌هاي ويولن در گذشته از روده گوسفند یا همان زه ساخته مي‌شد اما امروزه در سيم‌هاي بم‌تر، روي روده سيم فلزي نازكي پیچیده می شود و در سيم‌هاي زيرتر از مفتول فلزي استفاده مي‌شود.
چگونه ساز ویولن را باید در دست بگیریم؟
ساز ویولن در هنگام نواختن با سه قسمت چانه، شانه و دست چپ در تماس میباشد. البته گفته می شود نوازنده باید بتواند این ساز را بدون دست چپ و تنها با چانه و شانه نگه دارد.
در هنگام نواختن ساز ویولن شانه و گردن باید در چه حالتی باشد؟
در هنگام نواختن ساز ویولن نباید شانه چپ نوازنده بالا بیاید بلکه بایستی در هنگام نواختن ساز شانه چپ نوازنده در همان حالت طبیعی بدن و به صورت افتاده باشد.
در هنگام نواختن ویولن دست چپ بایستی در چه وضعیتی باشد؟
در هنگام نواختن ساز ویولن نوازنده بایستی دست چپ خود را تا اندازه بالا ببرد که ساز و دسته آن در امتداد افقی با زمین باشد. باید دقت داشت ساز نباید به گونه گرفته شود که دسته و سرپنجه ساز به سمت زمین یا بالا باشد.
انواع ویولن:
دو نوع ساز ویولن داریم:
ویولن آکوستیک:
این نوع ویولن مرسوم تر است و مردم بیشتر از آن استفاده می کنند.
ویولن الکتریک:
این نوع ویولن مجهز به یک خروجی صدا الکتریکی میباشد. که نخستین بار در سال 1920 توسط فردی به نام استاف اسمیت در سبک جاز و بلوز استفاده شد.
طراحی ویولن الکتریک متفاوت از ویولن آکوستیک است. و برخی از انواع آن ممکن است تعداد سیم بیشتری نسبت به ویولن آکوستیک داشته باشد.
سیگنال‌های ویولن الکتریک مانند گیتار الکتریک در اثر پردازش‌های الکترونیکی، جهت تولید صدای دلخواه به وجود می‌آید. در ویولن‌های الکتریکی به طور معمول از پیکاپ‌های مغناطیسی و یا فیزوالکتریک استفاده می شود. که در پیکاپ‌های مغناطیسی بایستی رشته‌های ویولن از جنس یک عنصرحاوی آهن باشند.
مشهورترین نوازندگان ایرانی ویولن چه کسانی هستند؟
- ابوالحسن صبا
- پرویز یا حقی
- همایون خرم
- علی تجویدی
- حبیب الله بدیعی
- اسدالله ملک
مشهورترین نوازندگان غربی ویولن چه کسانی هستند؟
- آنتونیو ویوالدی
- نیکولو پاگانینی
لینک مرتبط :
ابعاد ویالن واسه آموزش انواع سنها هم مطلب بذار